Gerekli koşulların oluşması halinde, taraflar boşanma davası sürerken ve davanın sonuçlanması akabinde tazminat ve nafaka talep edebilirler. Boşanma sebebiyle tazminat ve nafaka; boşanma davası içerisinde de istenebilir, boşanmanın kesinleşmesinden sonra ayrı bir tazminat veya nafaka davası açılmak suretiyle de istenebilir.

**Boşanma davasında tazminat ve nafaka istenmesi halinde ayrıca bir harç alınmaz. Boşanmanın kesinleşmesi sonrasında tazminat veya nafaka davası açılması halinde ise nisbi harç ödenmesi gerekir.

-Maddi Tazminat: Mevcut veya beklenen menfaatleri boşanma yüzünden zedelenen kusursuz veya daha az kusurlu taraf, kusurlu taraftan uygun bir maddi tazminat isteyebilir.  Boşanma davası kesinleşmeden önce herhangi bir anda talep edilebilir.

Boşanma nedeniyle tazminat belirlenirken; yaşanılan toplumun koşulları, boşanma davasında tarafların eğitim durumu, çalışıp çalışmadıkları, ne kadar gelir elde ettikleri, evlenirken eşinin isteğiyle işini bırakıp bırakmadığı gibi şartlar gözetilecek ve bütün bunların gözetiminde maddi tazminat hakkında karar verilecektir.

Boşanma nedeniyle hükmedilen maddi tazminata, taraflarca talep edilmesi halinde boşanma kararının kesinleştiği tarihten itibaren faiz işletilecektir.

-Manevi Tazminat: Boşanmaya sebep olan olaylar sebebiyle kişilik hakkı saldırıya uğrayan taraf, kusurlu olan diğer taraftan manevi tazminat olarak uygun miktarda bir para ödenmesini isteyebilir.

Kişilik haklarına yönelik saldırı; fiziksel şiddet, hakaret, sadakatsizlik gibi bir davranışla gerçekleşebilir. Maddi tazminat belirlenirken, kişilik haklarına yönelik saldırının ağırlığı, tarafların ekonomik durumu dikkate alınmaktadır.

Medeni Kanun’da nafaka türleri belirtilmiştir. Boşanma davası sürerken ve davanın sonuçlanması durumunda aşağıdaki nafakalara hükmedilebilir.

-Tedbir Nafakası: Tedbir nafakası boşanma davası devam ederken eşlerden birinin diğerinden istediği nafaka türüdür. Tedbir nafakası eşin kendisi için ya da ergin olmamış çocuk için talep edilebilir. Tedbir nafakası geçici nitelikte bir hukuki müessesedir ve talep eden tarafın kusursuz olmasına gerek yoktur. Hâkimin inceleyeceği tek şey tarafların ekonomik durumudur. Tedbir nafakası ekonomik bakımdan zor durumunda bulunan eşin barınmasına, geçimine, mallarının yönetimine ve çocukların bakım ve korunmasına ilişkindir.

*Geçici bir tedbir olması nedeniyle davanın sona ermesi ile tedbir nafakasının kaldırılmasına karar verilir.

*Uygulamada merak edilen bir diğer konu ise tedbir nafakasının ödenmemesi durumunda ortaya çıkacak hukuki sonuçlardır. Ödenmeyen tedbir nafakası için nafaka alacaklısı icra takibi yapabilir. Ancak nafaka borçlusu aleyhine cezai tedbirler (tazyik hapsi) uygulanamaz.

-İştirak Nafakası: Velâyetin kullanılması kendisine verilmeyen eşin çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katıldığı nafaka türü iştirak nafakasıdır. İştirak nafakası bakımından da tarafların kusur durumu önem arz etmez çünkü mezkûr nafaka türü çocuğun barınma, eğitim, yetiştirilme vb giderlerine ilişkindir.

TMK 328’inci madde uyarınca iştirak nafakası çocuğun ergin olmasına kadar devam eder. Buradan anlaşılması gereken çocuğun 18 yaşını doldurması, mahkeme kararı ile ergin kılınması ya da evlenmesidir. Ancak çocuk ergin olsa bile eğitimine devam ediyorsa çocuğun eğitimi sona erene kadar nafaka yükümü devam eder.

* İştirak nafakasının ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusu aleyhine icra takip işlemlerine başlanabilir. İştirak nafakasında tedbir nafakasından farklı olarak nafakanın ödenmemesi halinde nafaka borçlusunun tazyik hapsi istenebilir. İcra Ceza Mahkemesi nafaka borçlusunun 3 ay süre ile tazyik hapsine karar verebilir. Ayrıca yoksulluk nafakası alacağının tamamı için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulabilir.

-Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek eş diğer eşten malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.

“ Yoksulluk nafakası

 Madde 175- Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek taraf, kusuru daha ağır olmamak koşuluyla geçimi için diğer taraftan malî gücü oranında süresiz olarak nafaka isteyebilir.

Nafaka yükümlüsünün kusuru aranmaz.”

Nafakanın isminden de anlaşılacağı üzere yoksulluk nafakasına hükmedilebilmesi için mutlaka talep edecek olan eşin yoksulluğa düşmesi gerekmektedir. Yoksulluk ifadesinin tam bir tanımlaması olmayıp somut olay bazında değişmektedir.

*Öte yandan; yoksulluk nafakası mutlaka talep edilmelidir hâkim tarafından resen hükmedilmez.

Yoksulluk nafakasının toptan veya durumun gereklerine göre irat biçiminde ödenmesine karar verilebilir. Ayrıca yoksulluk nafakası için kanun koyucu bir süre sınırlaması öngörmemiştir bu sebeple yoksulluk nafakasına süresiz olarak hükmedilir. Ancak nafaka alacaklısı tarafın yeniden evlenmesi ya da nafaka borçlusu veya alacaklısından birinin ölümü hâlinde yoksulluk nafakası kendiliğinden kalkar. Nafaka alacaklısı eşin, evlenme olmaksızın fiilen evliymiş gibi yaşaması veya yoksulluğunun ortadan kalkması ya da haysiyetsiz hayat sürmesi hâlinde mahkeme kararıyla yoksulluk nafakasının kaldırılmasına karar verilir.

*Yoksulluk nafakasının ödenmemesi halinde nafaka alacaklısı tarafından nafaka borçlusu aleyhine icra takip işlemlerine başlanabilir. Yoksulluk nafakasında tedbir nafakasından farklı olarak nafakanın ödenmemesi halinde nafaka borçlusunun tazyik hapsi istenebilir. İcra Ceza Mahkemesi nafaka borçlusunun 3 ay süre ile tazyik hapsine karar verebilir. Ayrıca yoksulluk nafakası alacağının tamamı için nafaka borçlusunun maaşına haciz konulabilir.

** Enflasyon, paranın değer kaybetmesi, paranın alım gücündeki değişiklikler vb nedenlerden dolayı nafaka alacaklısının ihtiyaçlarının artması, değişen koşullar karşısında nafakanın nafaka alacaklısı için yeterli olmaması ya da nafaka borçlusunun ekonomik durumunda olumlu değişimler olması halinde nafaka alacaklısı nafakanın arttırılmasını talep edebilir.

Yardım nafakası, boşanma/ayrılık/evliliğin iptalinden kaynaklanan nafaka türlerinden farklıdır. Medeni Kanun, yardım edilmediği takdirde yoksulluğa düşecek kişiye, üstsoyu ve altsoyu ile kardeşlerinin nafaka vermekle yükümlü olduğunu düzenlemiştir.

Kardeşlerin nafaka yükümlülükleri refah içinde bulunmalarına bağlıdır. Yardım nafakası mirasçılıktaki sıra göz önünde bulundurularak açılır. Dava, davacının geçinmesi için gerekli ve karşı tarafın mali gücüne uygun bir yardım isteminden ibarettir.